درباره امکان تربیت چگونه فکر می کنیم؟

سعدی سروده است .تربیت نااهل را چون گردگان بر گنبد است 

بحث بسیار جالب مرحوم محمد جعفر مصفا در باره تربیت نسلها

تصور - تصویر - مفهوم - واژه

انسان ها در ارتباطات اجتماعی به مفاهیم - اسم گذاری - و کلمات - نیاز پیدا کردند . مفهوم سازی ابتدا بسیار ساده و انعکاس صوت های قرار دادی بود . مانندعرعر-شرشر-چک چک-پچ پچ - ملچ ملوچ  - گویند : اسم ذات -مثل  داگ - سگ -موس - موش - برادر( فارسی ) و brother انگلیسی - مادر ( فارسی )و mother انگلیسی -بعضی الفبای  زبان ها  تصویر ها می باشند مثل زبان چینی و ...-

همه اسم ها و مفاهیم ما به ازای خارج از ذهن ندارند گاهی مفاهیمی داریم که به اسم معنی معروف هستند. مثل شب -روز - دیروز - فردا- پس فردا-پارسال - پیرارسال -کلمات مانند هوش . عقل .علم . دانش . نیکی .ایثار . بخشش.صفات انسانی هستند وجود آنها وابسته به وجودشخص یا چیز  دیگری  است تا مفهوم دیگری کنارش نباشد قابل درک نیستند.مفاهیم مانند خدا - حق - صبر - دیو - جن - روح -که توسط انبیاء گفته شده اند. ظاهرا ما به ازای خارجی ندارند.

تصویر سازی مختص انسان است و حیوانات از این قابلیت محروم اند .تعداد تصاویر خلق شده توسط انسان ها بیشتر از موجودات  هستی هستند.

به این مثال توجه کنید ما یک سینی فلزی داریم دایره شکل - اگر با قیچی آن را نصف کنید دیگرسینی گرد فلزی نداریم ولی دو نیم دایره فلزی داریم . اما در ذهن شما سینی گرد فلزی تجسم کنید . حال می خواهم آن سینی را در ذهن نصف کنید . الان در ذهن شما هم سینی کامل وجود دارد هم دو سینی نصف شده - تصاویر که در ذهن ما پدید می آیند ثابت هستند و از بین نمی روند به همین خاطر مفاهیم تصویر شده در ذهن بیشتر از واقعیت ها هستند.

در عالم واقع درخت بی  ساقه وجود ندارد ولی در ذهن شما درخت بی ساقه درخت بی ریشه و درخت بی برگ قابل تصور هستند. در واقع چشم وابروی بدون سر موجود نیست اما در ذهن چشم تنها قابل تصوراست مزه تنها قابل تصور است.موجودی در نظر بگیرید سر آن انسان باشد و تن آن ماهی - این موجود در واقعیت وجود ندارد.

تصویر سازی نیروی شگرف انسان است تقطیع ذهن هم مخصوص انسان است.انسان بواسطه همین توانایی واقعیت ها را بخش بخش کرده و علوم تجربی را پدید آورده است. برعکس علوم ادبیات با رویاپردازی در باره چیزهای ناپیدا  و احساسات غریب و تمایلات گوناگون و آرزوهای بی نهایت قلم فرسایی کرده است .

بیشترین صحبت های ناب و گفتگو درباره ارزش ها در شعر می باشد که اوج و کمال آن  ادبیات می باشد .

مثل ادبیات عرفانی مولانا جلال الدین رومی - شمس تبریزی و حضرت حافظ وحضرت سعدی و نظامی و جامی و شیخ شبستری میدان پرواز انسان با معنی است .

نکات تربیتی .نوشته :عباس تسویری 1337-1958

باران که در لطافت طبعش خلاف نیست /درباغ لاله روید و در شوره زار خس

باران که بهترین نعمت خداست و طبع اصیل و ناب دارد چون برای ما عامل بیرونی است در زمین باغ لاله و زیبایی می روید و در زمین شوره زار خار می روید.

تربیت نا اهل را چون گردکان بر گنبد است . سعدی علیه الرحمه.

اگر ما کسی را کمک کنیم محبت کنیم حتی مثل فرزندمان تربیت کنیم .با فضایل اخلاقی در گیر کنیم معلوم نیست او انسان فاضلی شود معلوم نیست انسان با محبتی شود.

چون او یک فرد مستقل است شاید از ما پذیرش نداشته باشد . سعدی  می گوید همانطور که شی گرد مثلا گردو  - بر روی مکان کروی و شیب دار -سر می خورد و استقرار نمی یابد اگر کسی قابلیت نداشته باشد هیچکس نمی تواند بر او اثری داشته باشد.چون تربیت کننده عامل خارجی و بیرونی است درذات او اثر ندارد.

ضرب المثلی است که میگوید : یک شمع روشن می تواند هزا شمع دیگر را روشن کند .ولی اشیاء دیگر را شاید نتواند اثر گذارد.

البته در تربیت باید دانست که مربی نباید هدف و غرض و خواسته و پاداش بجوید .

پیامبران برای تربیت انسان ها آمدند ولی پاداش و اجری نخواستند.

به آشپز که برای تهیه غذا زحمت می کشد و بسیار در پخت غذا مراقبت می کند مربی نمی گویند چون او برای کارش  مزد می خواهد.

حتی به باغبان که در باغ  گلکاری می کند و پرورش گیاه دارد مربی نمی گویند.چون برای مزد کار می کند.

ولی به پدر و مادر مربی می گویند چون آنها از پرورش کودکشان خواسته دنیایی ندارند .چون او را دوست دارند به او محبت دارند از جان خویش کمک می کنند.